Diagnozowanie choroby Gauchera
Chociaż pierwsze objawy choroby Gauchera pojawiają się we wczesnym dzieciństwie, to często pacjenci czekają na trafną diagnozę przez wiele lat. Chorzy zgłaszają się głównie do hematologów4, ponieważ główne objawy – skłonność do krwawień i zasinień, powiększenie śledziony i wątroby, bóle kości itp. – wskazują na schorzenia układu krwiotwórczego lub szpiku. To nie przypadek, bo choroba Gauchera uszkadza głównie makrofagi i monocyty, co powoduje ww objawy.
Wykrywanie choroby Gauchera – oznaczanie aktywności glukocerebrozydazy
Badanie w kierunku choroby Gauchera można wykonać tzw. „testem suchej kropli krwi”. Krew pobiera się np. z palca lub z obwodowej krwi żylnej i nanosi na specjalną bibułę, zostawia do wyschnięcia i w zabezpieczonej kopercie wysyła do laboratorium. Tam diagnosta oznacza aktywność glukocerebrozydazy w próbce. Jeśli jest ona poniżej normy, przeprowadza się badanie genetyczne wykrywające mutacje w genie GBA5.
Diagnostyka choroby Gauchera – badania dodatkowe
W diagnozowaniu choroby Gauchera przydatne są również testy dodatkowe, np. morfologia krwi, badania obrazowe (charakterystyczny wygląd śledziony lub kości) lub neurologiczne. Biopsja z badaniem histopatologicznym może ujawnić tzw. komórki Gauchera, czyli powiększone makrofagi, wypełnione złogami glukozyloceramidów. Ich wyniki często naprowadzają lekarzy na właściwy trop, pozwalają też ocenić zaawansowanie choroby Gauchera i efekty wdrożonego leczenia1.
Referencje:
- Sumskiene E, Machaczka M. Jak rozpoznawać i leczyć chorobę Gauchera: zarys patofizjologii, objawów klinicznych, metod diagnostycznych i leczenia. Acta Haematologica Polonica 2017; 48: 165-173.
- dr n. med. Marek Bodzioch, mgr Katarzyna Łapicka-Bodzioch, „Choroba Gauchera w skrócie”. Artykuł w serwicie Medycyna Praktyczna. https://www.mp.pl/neurologia/choroby-rzadkie/choroba-gauchera/praktyka-kliniczna/108326,choroba-gauchera-w-skrocie (dostęp 05.09.2024),
- Podtypy choroby Gauchera – artykuł w serwisie hematoonkologia.pl. Link: https://hematoonkologia.pl/info-o-chorobach/choroba-gauchera (dostęp 05.09.2024).
- Choroba Gauchera – diagnostyka. Artykuł w serwisie hematoonkologia.pl. Link: https://hematoonkologia.pl/info-o-chorobach/choroba-gauchera-diagnostyka (dostęp 06.09.2024).
- dr n. med. Marek Bodzioch, mgr Katarzyna Łapicka-Bodzioch, Badania diagnostyczne w kierunku Choroby Gauchera. Artykuł w serwicie Medycyna Praktyczna. https://www.mp.pl/neurologia/choroby-rzadkie/choroba-gauchera/praktyka-kliniczna/292798,badania-diagnostyczne-w-kierunku-choroby-gauchera (dostęp 05.09.2024).
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10970163/ (dostęp 06.09.2024).
- Choroba Gauchera – leczenie. Artykuł w serwisie hematoonkologia.pl. Link: https://hematoonkologia.pl/info-o-chorobach/choroba-gauchera-leczenie (dostęp 06.09.2024).
- dr n. med. Marek Bodzioch, mgr Katarzyna Łapicka-Bodzioch, Leczenie Choroby Gauchera. Artykuł w serwisie Medycyna Praktyczna. https://www.mp.pl/neurologia/choroby-rzadkie/choroba-gauchera/praktyka-kliniczna/293653,leczenie-choroby-gauchera,1 (dostęp 06.09.2024).
- Vpriv, Charakterystyka Produktu Leczniczego. Link: https://assets-dam.takeda.com/image/upload/v1709644960/legacy-dotcom/siteassets/pl-pl/home/what-we-do/products/leki-na-recept-ii/vpriv/VPRIV_SmPC_01_2024.pdf (dostęp 06.09.2024),
- Cerezyme, Charakterystyka Produktu Leczniczego. Link: https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2017/20170602138065/anx_138065_pl.pdf (dostęp 06.09.2024).
- Cerdelga Charakterystyka Produktu Leczniczego. Link: https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2018/20180607141120/anx_141120_pl.pdf (dostęp 06.09.2024).
- Aktualne Obwieszczenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych Załącznik B.23. LECZENIE CHOROBY GAUCHERA TYPU I ORAZ TYPU III (ICD-10 E 75.2).
C-ANPROM/PL/GDG/0058, 09/2024