Diagnozowanie choroby Fabry’ego
Choć pierwsze objawy choroby Fabry’ego pojawiają się już we wczesnym dzieciństwie, bardzo często chorzy otrzymują prawidłową diagnozę dopiero po wielu latach. Rzadkość występowania tej choroby i niespecyficzność objawów sprawiają, że zwykle jest to jedna z ostatnich opcji rozważanych przez lekarzy. Dlatego ważna jest powszechna edukacja dotycząca objawów i diagnostyki chorób rzadkich1.
Badanie aktywności alfa-galaktozydazy
Najważniejszym badaniem w kierunku choroby Fabry’ego jest oznaczenie aktywności alfa-galaktozydazy we krwi2. Aktywność enzymu poniżej normy oraz podwyższony poziom markera LysoGB3 są przesłankami do wykonania badania genetycznego w celu postawienia diagnozy u mężczyzn. U kobiet, które mają objawy choroby lub podejrzewają, że mogą być nosicielkami wadliwego genu GLA, wykonuje od razu badania genetyczne genu GLA3. Dlaczego? Ze względu na losową inaktywację chromosomów X w różnych tkankach aktywność alfa-galaktozydazy we krwi może być w normie, ale w innych narządach nie.
Wykrywanie choroby Fabry’ego – badanie suchej kropli krwi
Poziom aktywności a-galaktozydazy można oznaczyć w tzw. suchej kropli krwi1 (ang. dried blood spot test, test DBS). Do badania należy zamówić specjalną bibułę wraz zestawem zgód na badania w specjalnej kopercie. Na bibułę nanosi się kroplę krwi kapilarnej z palca lub krwi obwodowej pobranej z żyły i pozostawia do wysuszenia. Następnie opisaną próbkę wysyła się do laboratorium i czeka na wynik. W Polsce dostęp do badań w kierunku choroby Fabry’ego i innych chorób rzadkich ułatwia pacjentom firma Takeda sponsorując badania w laboratorium Centogene.
Referencje:
- https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/aktualnosci/264524,kwiecien-miesiac-swiadomosci-choroby-fabryego (dostęp 05.09.2024).
- dr n. med. Marek Bodzioch, Choroba Fabry’ego - Badania diagnostyczne, Serwis Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/neurologia/choroby-rzadkie/choroba-fabryego/skrot/235705,choroba-fabryego-badania-diagnostyczne (dostęp 05.09.2024).
- Informacje o chorobie w serwisie Stowarzyszenia Rodzin z Chrobą Fabry’ego, https://www.fundacjasaventic.pl/baza-wiedzy/choroby/choroba-fabryego/ (dostęp 05.09.2024).
- Informacje o chorobie w serwisie Stowarzyszenia Rodzin z Chorobą Fabry’ego, https://fabry.org.pl/czym-jest-choroba-fabryego/ (dostęp 07.09.2024).
- Paulina Papier i wsp., Choroba Fabry’ego — opis przypadku, Polski Przegląd Neurologiczny 2019, tom 15, nr 3, 170–177, https://journals.viamedica.pl/polski_przeglad_neurologiczny/article/view/PPN.2019.0030/49384 (dostęp 07.09.2024).
- M. Nowicki, Zajęcie nerek w lizosomalnych chorobach spichrzeniowych, Nefrologia i Dializoterapia Polska, t. 26, art. nr 1–2, 2022. https://nefroldialpol.pl/wp-content/uploads/2023/01/Nowicki-M.-LSD.pdf (dostęp 05.09.2024).
- https://www.fundacjasaventic.pl/baza-wiedzy/choroby/choroba-fabryego/ (dostęp z dnia 07.09.2024 r.)
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34340879/ (dostęp z dnia 25.09.2024 r.)
- https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/aktualnosci/264524,kwiecien-miesiac-swiadomosci-choroby-fabryego (dostęp z dnia 07.09.2024 r.).
- Aktualne Obwieszczenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych Załącznik B.104. LECZENIE CHOROBY FABRY’EGO (ICD 10 E.75.2), data dostępu: 09/2024.
C-ANPROM/PL/GDG/0056, 09/2024