Choroba Gauchera

Czym jest choroba Gauchera? 

Choroba Gauchera należy do rzadkich, dziedzicznych lizosomalnych chorób spichrzeniowych. Jej przyczyną jest defekt enzymu glukocerebrozydazy, która rozkłada glukozyloceramid – związek lipidowy (tłuszczowy) należący do sfingolipidów. Defekt glukocerebrozydazy jest spowodowany mutacją w genie GBA kodującym ten enzym. Choroba dziedziczy się jako cecha recesywna autosomalna  niesprzężona z płcią1. 
 

Objawy i typy choroby Gauchera 

Rodzaje i nasilenie objawów choroby Gauchera mogą się różnić, zależnie od typu schorzenia. Wyróżnia się trzy typy choroby Gauchera2,3: 
 

Typ I – najłagodniejsza postać choroby, w której nie występują ciężkie objawy neurologiczne. Ujawnia się w okresie dojrzewania lub wczesnej dorosłości. Główne objawy to skłonność do krwawień i sińców, powiększenie wątroby i śledziony oraz związane z nimi powiększenie brzucha, bóle kości, złamania lub martwicze zmiany w kościach oraz zwiększona skłonność do infekcji. Właściwe leczenie może umożliwić chorym prowadzenie normalnego życia.
  

Typ II – najcięższy. Ujawnia się już u niemowląt. Obejmuje objawy neurologiczne (epilepsja, upośledzenie rozwoju psychoruchowego, napięcia mięśni, osłabienie odruchów itd.), a także objawy podobne do typu I, tylko silniej wyrażone.  
 

Typ III, w którym również dochodzi do uszkodzenia układu nerwowego. Objawy są cięższe niż w typie 1, jednak nieco mniej nasilone niż w typie II. W typie III choroby Gauchera wyróżnia się kilka podtypów różniących się ryzykiem wystąpienia objawów dominujących – miotonii, czyli zaburzeń rozluźniania i skurczu mięśni oraz upośledzenia umysłowego (typ IIIA), uszkodzeń wzroku (typ IIIB) lub układu sercowo-naczyniowego (typ IIIC).
 

Referencje:

  1. Sumskiene E, Machaczka M.  Jak rozpoznawać i leczyć chorobę Gauchera: zarys patofizjologii, objawów klinicznych, metod diagnostycznych i leczenia. Acta Haematologica Polonica 2017; 48: 165-173. 
  2. dr n. med. Marek Bodzioch, mgr Katarzyna Łapicka-Bodzioch, „Choroba Gauchera w skrócie”. Artykuł w serwicie Medycyna Praktyczna. https://www.mp.pl/neurologia/choroby-rzadkie/choroba-gauchera/praktyka-kliniczna/108326,choroba-gauchera-w-skrocie (dostęp 05.09.2024), 
  3. Podtypy choroby Gauchera – artykuł w serwisie hematoonkologia.pl. Link: https://hematoonkologia.pl/info-o-chorobach/choroba-gauchera (dostęp 05.09.2024).
  4. Choroba Gauchera – diagnostyka. Artykuł w serwisie hematoonkologia.pl. Link: https://hematoonkologia.pl/info-o-chorobach/choroba-gauchera-diagnostyka (dostęp 06.09.2024).
  5. dr n. med. Marek Bodzioch, mgr Katarzyna Łapicka-Bodzioch, Badania diagnostyczne w kierunku Choroby Gauchera. Artykuł w serwicie Medycyna Praktyczna. https://www.mp.pl/neurologia/choroby-rzadkie/choroba-gauchera/praktyka-kliniczna/292798,badania-diagnostyczne-w-kierunku-choroby-gauchera (dostęp 05.09.2024).
  6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10970163/ (dostęp 06.09.2024).
  7. Choroba Gauchera – leczenie. Artykuł w serwisie hematoonkologia.pl. Link: https://hematoonkologia.pl/info-o-chorobach/choroba-gauchera-leczenie (dostęp 06.09.2024). 
  8. dr n. med. Marek Bodzioch, mgr Katarzyna Łapicka-Bodzioch, Leczenie Choroby Gauchera. Artykuł w serwisie Medycyna Praktyczna. https://www.mp.pl/neurologia/choroby-rzadkie/choroba-gauchera/praktyka-kliniczna/293653,leczenie-choroby-gauchera,1 (dostęp 06.09.2024).
  9. Vpriv, Charakterystyka Produktu Leczniczego. Link: https://assets-dam.takeda.com/image/upload/v1709644960/legacy-dotcom/siteassets/pl-pl/home/what-we-do/products/leki-na-recept-ii/vpriv/VPRIV_SmPC_01_2024.pdf (dostęp 06.09.2024),
  10. Cerezyme, Charakterystyka Produktu Leczniczego. Link: https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2017/20170602138065/anx_138065_pl.pdf (dostęp 06.09.2024).
  11. Cerdelga Charakterystyka Produktu Leczniczego. Link: https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2018/20180607141120/anx_141120_pl.pdf (dostęp 06.09.2024).
  12. Aktualne Obwieszczenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych Załącznik B.23. LECZENIE CHOROBY GAUCHERA TYPU I ORAZ TYPU III (ICD-10 E 75.2).

C-ANPROM/PL/GDG/0058, 09/2024