Najczęstsze mity na temat ADHD

Na temat ADHD (ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder, zespół nadpobudliwości
psychoruchowej z deficytem uwagi) krąży wiele mitów, które sprawiają, że to zaburzenie bywa źle
rozumiane i źle odbierane przez społeczeństwo. Mimo iż świadomość na temat tego typu
problemów stale wzrasta, to nadal można spotkać się z twierdzeniami, które funkcjonują w
różnych grupach społecznych, a nie mają nic wspólnego z prawdą. Stereotypy i fałszywe
stwierdzenia utrudniają znacząco diagnozowanie oraz stygmatyzują osoby, które zmagają się z
ADHD, dlatego tak ważne jest obalanie tych teorii. Sprawdź największe mity o ADHD.
 

MIT 1: ADHD to zaburzenie, które tak naprawdę nie istnieje

Najczęstsze mity na temat ADHD otwiera negowanie istnienia tego zaburzenia. Przez lata pojawiło się
wiele różnych teorii na temat tego, że ADHD tak naprawdę nie istnieje i jest jedynie wymysłem
przemysłu farmaceutycznego¹. Jest to jednak potwierdzone zaburzenie neurorozwojowe. Jego
najczęstsze cechy charakterystyczne to problemy z koncentracją i skupieniem, impulsywne działania
oraz różne formy nadpobudliwości ruchowej².

Objawy ADHD mogą znacząco utrudniać codzienne życie dzieci i dorosłych. Stanowią one realne
zagrożenie dla bezpieczeństwa, bo osoby cierpiące na to zaburzenie częściej uczestniczą w
wypadkach komunikacyjnych, miewają problemy z prawem oraz z uzależnieniami. Dlatego nie należy
bagatelizować istnienia ADHD i mieć na uwadze, że to zaburzenie wymaga kontroli i uważności a w
wielu przypadkach również leczenia¹.

MIT 2: ADHD to wynik złego wychowania

Wśród często powtarzanych mitów na temat ADHD pojawia się twierdzenie, że zaburzenie to jest
wynikiem bezstresowego lub po prostu złego wychowania. Jest to jednak nieprawda, ponieważ
rodzice dzieci z ADHD często muszą wkładać znacznie więcej wysiłku w ich wychowanie niż rodzice
dzieci, które nie zmagają się z tym zaburzeniem¹.

Wychowanie dziecka z ADHD jest bardzo trudnym zadaniem i specjaliści uczulają, że społeczeństwo
powinno być tego świadome – to zajęcie, które wymaga ogromnych pokładów cierpliwości, a także
wysoko rozwiniętych umiejętności organizacyjnych i zarządzania czasem własnym oraz dziecka¹.

MIT 3: u osób z ADHD nie występują inne zaburzenia

Niestety, jedno nie wyklucza drugiego i około 70% dzieci, które mają ADHD, zmagają się z co najmniej
jednym innym zaburzeniem³. W parze bardzo często idą: zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD),
dysgrafia i/lub dysleksja¹. Występować mogą również zaburzenia lękowe i zachowania buntownicze
oraz opozycyjne, a także problemy z depresją³.

Aby rozpoznać dokładnie zaburzenie, z którym zmaga się osoba dorosłą lub dziecko, konieczne jest
przeprowadzenie specjalistycznej diagnozy, po którą należy udać się do lekarza specjalisty.

MIT 4: ADHD nie wymaga leczenia

ADHD to zaburzenie, które wymaga specjalistycznego, kompleksowego postępowania
terapeutycznego, dobranego do konkretnego przypadku. W badaniach na ten temat można znaleźć
informacje o tym, że brak podjęcia odpowiednich środków w tym zakresie może prowadzić do wielu
problemów u osób cierpiących na ADHD. Zarówno dzieci, jak i dorośli częściej mają problemy z nauką
oraz ukończeniem edukacji. Może wiązać się to też z problemami zawodowymi i finansowymi, a także
rozmaitymi trudnościami społecznymi oraz konfliktami zarówno z otoczeniem, jak i z prawem⁴.

MIT 5: dzieci, które biorą leki na ADHD są bardziej podatne na uzależnienia w przyszłości

Najczęściej stosowane leki w ADHD należą do grupy psychostymulantów – metylofenidat lub
pochodne amfetaminy. Powoduje to częste powtarzanie mitu o łatwiejszym popadaniu w uzależnienia od narkotyków z tej grupy przez osoby stosujące farmakologię. W rzeczywistości leki te
są stworzone w taki sposób, aby uzależnienia nie były działaniem niepożądanym⁵.

Wyniki pokazują wręcz przeciwne efekty. Zgodnie z nimi stosowanie stymulantów u osób z ADHD
może zmniejszać ryzyko uzależnienia zarówno od narkotyków, jak i alkoholu. I to nawet o około 50%⁵.

MIT 6: dzieci wyrastają z ADHD

Badania wskazują, że około 60% dzieci u których zdiagnozowano ADHD zmaga się z jego objawami –
wszystkimi bądź częścią – również w okresie dorosłości¹. Odsetek osób dorosłych z tym zaburzeniem
szacuje się na 4,4%, a to w praktyce oznacza, że w Polsce z tym problemem może mierzyć się nawet
blisko milion osób⁶.

Konieczna jest świadomość problemu, jakim jest ADHD u dorosłych. Fakty i stereotypy na ten temat
często są mylone, co wprowadza społeczeństwo w błąd. Dodatkowo, u osób dorosłych objawy często
są odmienne niż te występujące u dzieci, co ogranicza znacząco wykrywalność tego zaburzenia po
okresie dojrzewania⁶.

MIT 7: cukier może powodować ADHD u dzieci

Liczne badania wskazują, że występowanie ADHD u dzieci nie jest w żaden sposób związane z
podawaniem im dużej ilości cukru¹. Takie błędne przekonania na temat ADHD niestety nadal są
powielane i utrwalane.

MIT 8: pojawiła moda na ADHD i jest ono zbyt często diagnozowane

Badania epidemiologiczne wskazują, że ADHD stanowi drugie co do częstotliwości występowania
zaburzenie o charakterze przewlekłym u dzieci. Wyprzedza je jedynie astma, którą rozpoznaje się
najczęściej. W różnych społeczeństwach i populacjach prowadzone są badania, które potwierdzają, że
zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi ma między 3% a 12% dzieci oraz między
2% a 6% osób dorosłych⁵. Te ogromne liczby pokazują, że ADHD jest naprawdę znaczącym problemem.

Specjaliści zaznaczają, że diagnostyka ADHD – szczególnie u dorosłych – jest mocno ograniczona w
Polsce. Osoby cierpiące na to zaburzenie w przypadku leczenia bezpłatnego mają ograniczone
możliwości w zakresie rozpoznania, postawienia diagnozy oraz doboru leczenia⁴.

MIT 9: dzieci z ADHD nie potrafią się skupić na niczym

Kolejny mit o ADHD to jest brak umiejętności skupienia na jakimkolwiek zadaniu czy czynności. Nie
jest to prawdą, bo chociaż zaburzenia uwagi i skupienia są jednym z objawów, to jednak w przypadku
ADHD dzieci potrafią się skupić na tym, co naprawdę je fascynuje. Problemy pojawiają się w
przypadku tematów, które nie trafiają w ich upodobania i zainteresowania³.

MIT 10: dzieci z ADHD są bardzo agresywne

Największe mity na temat ADHD dotyczą również problemów z agresją u dzieci. Nie jest to jednak
prawdą, bo to zaburzenie ma trzy podstawowe objawy: nadpobudliwość ruchową, problemy z
koncentracją i skupieniem uwagi oraz impulsywność. Agresja może stanowić jedynie powikłanie w
przypadku dzieci z ADHD, które nie dostaną odpowiedniego wsparcia i leczenia¹.

Fakty i mity o ADHD – co warto wiedzieć?

Na temat wielu zaburzeń oraz chorób pojawiają się liczne stereotypy. ADHD nie jest wyjątkiem,
dlatego warto poszerzać swoją wiedzę, aby unikać powielania krzywdzących mitów. Utrudniają one
diagnozowanie osób z tym zaburzeniem, ich leczenie oraz sprawiają, że czują się one
stygmatyzowane przez społeczeństwo na wiele różnych sposobów.