W sytuacjach, gdy pacjenci potrzebują pomocy w swoich problemach emocjonalnych mogą oni szukać wsparcia u takich zewnętrznych źródeł pomocy, jak:
1) Najbliższe otoczenie
Należą do nich:
- członkowie rodziny;
- przyjaciele;
- znajomi z pracy;
- sąsiedzi.
2) Specjaliści różnych dziedzin
LEKARZ ONKOLOG
To ważny specjalista w procesie leczenia. Nie tylko planuje terapię, ale także pomaga przez nią przejść.
3) PSYCHOLOG / PSYCHOONKOLOG
To specjalista, który wchodzi w skład onkologicznego zespołu leczącego. Daje wsparcie emocjonalne pacjentom oraz ich bliskim. Posiada także niezbędną wiedzę z zakresu radzenia sobie w stresie.
Dzięki rozmowie i spotkaniu z psychologiem można poczuć nie tylko ulgę. Wspólnie z psychologiem można znaleźć optymalne rozwiązania trudnych spraw. Mogą to być np. kłopoty w porozumiewaniu się z bliskimi lub nadmierna nerwowość czy przygnębienie.
PSYCHIATRA
To lekarz niezbędny w onkologicznym zespole leczącym. Jest ważnym źródłem pomocy w sytuacji problemów zwianych z psychiką.
Stany depresyjne, lęki lub inne zaburzenia nastroju są naturalnym zjawiskiem w chorobie nowotworowej. Jeśli utrudniają codzienne życie, jak np. zaburzenia snu – warto zgłosić się do lekarza psychiatry. W niektórych sytuacjach potrzebne będzie przepisanie odpowiednich leków. W innych wystarczy rozmowa z lekarzem, a w dalszej kolejności korzystanie tylko ze wsparcia psychologicznego.
DIETETYK W ZESPOLE LECZENIA ONKOLOGICZNEGO
To specjalista, który ma wiedzę w zakresie żywienia pacjentów w czasie choroby i leczenia.
Nowotwór, jego zaawansowanie czy lokalizacja mogą wymuszać eliminację niektórych wartościowych produktów z jadłospisu. Może to się przyczynić do niedoboru istotnych dla składników odżywczych i minerałów lub nadmiernej utraty masy ciała.
Dietetyk może pomóc ustalić odpowiednio zbilansowaną dietę, dzięki której można również złagodzić przykre dolegliwości związane ze skutkami ubocznymi leczenia.
REHABILITANT, FIZJOTERAPEUTA, MASAŻYSTA
To specjaliści, którzy zajmują się psychofizycznym przygotowaniem pacjenta do przezwyciężenia niektórych skutków ubocznych leczenia onkologicznego.
Służą pomocą np. przy zwiększaniu zakresu ruchomości stawów, sprawności kończyn, zmniejszaniu obrzęków limfatycznych po operacjach. Ich rolą jest także przywracanie wydolności oddechowo – krążeniowej zmniejszonej w wyniku terapii.
LOGOPEDA, NEUROPSYCHOLOG
To specjaliści, którzy zajmują się usprawnianiem funkcji mowy i funkcji poznawczych.
Niektóre choroby nowotworowe ze względu na lokalizację, np. guzy mózgu, mogą powodować różne dysfunkcje. W wyniku ucisku określonych struktur lub skutków ubocznych stosowanego leczenia pacjenci mogą doświadczać deficytów w mówieniu, pisaniu, zapamiętywaniu lub rozpoznawaniu i nazywaniu przedmiotów. W takiej sytuacji pomoc logopedy lub neurologa może się okazać bardzo potrzebna.
PRACOWNIK SOCJALNY
To specjalista, który w obliczu zmian, jakie poczyniła choroba i leczenie w zakresie możliwości pracy zawodowej oraz środków finansowych gotów jest posłużyć kompetentną radą.
Poradnictwo socjalne dotyczy m.in. tego, jak zasięgnąć wiedzy o zasiłkach, świadczeniach z pomocy społecznej, świadczeniu rehabilitacyjnym, orzecznictwie rentowym oraz pozarentowym.
3) Grupy wsparcia i grupy samopomocowe
To grupy, w których dominuje forma wsparcia psychospołecznego. Należą do nich osoby doświadczające podobnych obciążeń, np. choroby nowotworowej.
Grupy mogą być otwarte lub zamknięte. Funkcjonują w sferze wirtualnej (online), a także w formie tradycyjnej.
Ideą grup jest dzielenie się wśród jej uczestników doświadczeniami i przeżyciami w trudnej sytuacji. Pomoc może polegać na wymianie pożytecznych informacji, odreagowaniu przykrych emocji; także na wzajemnym słuchaniu i poczuciu jedności.
4) Bezpłatne Infolinie Onkologiczne oraz onkologiczne telefony zaufania
Bezpłatna Infolinia Onkologiczna PTPO (Polskiego Towarzystwa Psychoonkologicznego):
800 08 01 64
Bezpłatna Infolinia Onkologiczna PUO (Polskiej Unii Onkologii):
800 49 34 94
Onkologiczne telefony zaufania:
- Warszawa: (022) 822 56 94;
- Bielsko-Biała: (033) 810 01 10;
- Lublin: (081) 532 31 09;
- Przemyśl: (016) 678 69 81;
- Tarnów: (014) 626 07 22;
- Tarnobrzeg: (015) 823 47 70 w. 3314.
Telefon zaufania działa także w Fundacji Rak’n’Roll pod numerem 604 51 51 51 – w środy od 19.00 do 21.00.
5) Poradnie psychoonkologiczne przy Centrach Onkologii, fundacje, organizacje pomocy psychoonkologicznej
To ośrodki, które oferują osobom chorym i ich bliskim bezpłatną pomoc w zakresie leczenia problemów psychicznych, wsparcia psychologicznego, psychoedukacyjnego, a także psychoseksualnego. Wiele z nich proponuje warsztaty rozwoju psychologicznego, muzykoterapię czy arteterapię, metodę Mindfulness.
Oprócz Poradni Psychoonkologicznych w Warszawie (Centrum Onkologii ul. Roentgena 5 tel. 22 546-32 42), Gdańsku, Lublinie, Poznaniu i Wrocławiu, warto wymienić:
- Ogólnopolską sieć Akademii Walki z Rakiem (http://awzr.pl/);
- PsycheSomaPolis w Poznaniu (http://www.psychesomapolis.org/);
- Unicorn w Krakowie (http://unicorn.org.pl/);
- Centrum Edukacji Zdrowotnej Fundacji Tam i z Powrotem (http://programedukacjionkologicznej.pl/wspolpraca/);
- Fundację Rak’n’Roll (http://www.raknroll.pl/);
- Fundację Alivia w Warszawie – dla osób młodych (http://www.alivia.org.pl/).
6) Portale onkologiczne
Spośród istniejących portali onkologicznych na szczególną uwagę zasługują:
- Zwrotnik Raka – http://www.zwrotnikraka.pl/;
- internetowa platforma pomocy psychologicznej PsycheOn – https://psycheon.pl/;
- forum onkologiczne Dum Spiro Spero – http://www.forum-onkologiczne.com.pl/forum/,
- portal hematoonkologia.pl – https://hematoonkologia.pl/.
7) Bóg, duchowny, kościół
To także cenne źródła wsparcia; przede wszystkim w sferze duchowej. Choroba nowotworowa nadweręża ludzkie ciało, umysł oraz duszę. Bywa, że w wyniku cierpienia osoby chore kierują się ku wierze i odzyskują poczucie spokoju.
C-ANPROM/PL/PPC/0127 08/2022